Artikel uit vaktijdschrift 'Fons' (Nederlands 2): Meer effectieve breinen in je les? Fons test vijf werkvormen voor retrieval practice uit
Hoe leer je als leerkracht je leerlingen om de leerstof dieper en duurzamer te verwerken? Het antwoord: herhaling. Het artikel 'Meer effectieve breinen? Fons test vijf werkvormen voor retrieval practice uit' geeft duiding over de zogenaamde retrieval practice én het beschrijft vijf handige werkvormen waarmee je als leerkracht aan de slag kunt gaan.
Retrieval practice is een manier om leerstof in je langetermijngeheugen te krijgen. Door regelmatig actief informatie uit ons geheugen terug te roepen, onthouden we die leerstof langer. Als leerkracht boek je leerwinst bij je leerlingen door de leerstof vaak te herhalen. De retrieval practice techniek toepassen in je les kost je bovendien weinig tijd: een win-winsituatie.
Hieronder geef ik jullie vijf eenvoudige werkvormen mee voor actieve herhalingsmomenten. Volgens het artikel dat ik gelezen heb, zijn deze werkvormen zeer efficiënt.
1. De graaf-in-je-geheugenbingo
Maak een rooster met vragen over allerhande leerstofonderdelen. Voorzie de vragen van een kleurcode of patroon: een patroon voor vragen over de laatste les, een ander voor leerstof van de afgelopen week, nog een ander voor leerstof van twee weken geleden en een laatste over leerstof eerder in het trimester of schooljaar. Door deze werkvorm toe te passen, daag je je leerlingen uit om leerstof zo ver mogelijk terug op te halen.
2. Lijd jij gezichtsverlies?
Deze werkvorm is een 'woordenschatchallenge'. Leerlingen werken in groepjes van drie waarbij twee van hen het tegen elkaar moeten opnemen, de derde persoon speelt jury. Die laatste schrijft op een twintigtal post-its moeilijke woorden uit vorige lessen op en oordeelt of de omschrijving van elke speler correct is. Het doel van deze uitdaging is zo weinig mogelijk post-its op je hoofd moeten plakken. Om deze challenge te winnen moet je de betekenis van moeilijke woorden uit je geheugen ophalen.
3. De open vraag
Start de les met een open vraag of enkele open vragen zoals: op welke manieren komen nieuwe woorden in onze taal? Bij deze werkvorm kan je wisbordjes gebruiken. Laat leerlingen alleen en daarna per twee de vraag beantwoorden. Daarna moeten ze hun bordje in de lucht steken. Welk duo gaf het beste antwoord en waarom? Door deze werkvorm toe te passen, steken de leerlingen veel op over de leerstof en over de criteria waaraan een goed antwoord moet voldoen.
4. Stoelverband
Kleef onder elke stoel een post-it met daarop een begrip. Zeg aan het begin van de les dat de leerlingen onder hun stoel moeten kijken. Daar zullen ze een post-it terugvinden. Vervolgens is het aan de leerlingen om zo snel mogelijk het verband te vinden tussen alle begrippen. Bij deze werkvorm worden de leerlingen gestimuleerd om actief te overleggen over de leerstof.
5. In één oogopslag
Niet alleen aan de hand van woorden, maar ook met behulp van beelden kan je leerstof ophalen. Je kan de leerlingen iets laten tekenen over een verhaal dat ze gelezen hebben, bijvoorbeeld. Of je kan ze iets laten uitbeelden.
Ik vond dit een heel leuk artikel boordevol inspiratie. Voor een les Nederlands vakdidactiek rond lees-en luistervaardigheid moesten we een aantal teksten grondig doorlezen. Bij aanvang van de les kregen we de opdracht om onder onze stoel te kijken en op zoek te gaan naar een post-it. Op die post-it stond een vraag over de teksten die we hadden moeten lezen. Terwijl de docente de PowerPoint overliep, kregen we de vragen te zien. De persoon die een post-it had met daarop de vraag die op het bord verscheen, moest proberen antwoorden. Op die manier werden we gestimuleerd om de leerstof te herhalen. Dat vond ik een zeer aangename werkvorm. Ikzelf heb er baat bij om de leerstof op regelmatige basis te herhalen. Zo onthoud ik die leerstof beter. Dat wil ik later ook met mijn leerlingen doen, zonder al te veel tijd te verliezen. Bovenstaande werkvormen zijn simpel en nemen niet veel tijd in beslag. Bovendien denk ik dat deze werkvormen ook aanslaan bij leerlingen. Op die manier wordt het herhalen van de leerstof iets educatief en amusant tegelijkertijd. Ook dat is een win-winsituatie.
Bron: Coenegrachts, A., Delarue, S., Demey, J., Desplinter, I., Deutekom, J., Hendrikx, H., Laenen, L., Lambregts, L., Leufkens, S., Leuridan, A., Nelemans, C., Popma, P., Reekmans, K., Rijckaert, H., Timmermans, A., van de Craats, I., Vandekerckhove, J., Vandemeersche, L., Van Keer, H., Van Laarhoven, V., van Silfhout, G., Vansteelandt, I. (september 2019). Meer effectieve breinen in je les? Fons test vijf werkvormen voor revieval practice uit. Geraadpleegd op 29 maart 2020 via https://www.dropbox.com/sh/1injy8bjnd9g3fk/AADBFmXNNS-7Rw4q0JuvPiPma?dl=0&preview=Fons+9.pdf
Retrieval practice is een manier om leerstof in je langetermijngeheugen te krijgen. Door regelmatig actief informatie uit ons geheugen terug te roepen, onthouden we die leerstof langer. Als leerkracht boek je leerwinst bij je leerlingen door de leerstof vaak te herhalen. De retrieval practice techniek toepassen in je les kost je bovendien weinig tijd: een win-winsituatie.
Hieronder geef ik jullie vijf eenvoudige werkvormen mee voor actieve herhalingsmomenten. Volgens het artikel dat ik gelezen heb, zijn deze werkvormen zeer efficiënt.
1. De graaf-in-je-geheugenbingo
Maak een rooster met vragen over allerhande leerstofonderdelen. Voorzie de vragen van een kleurcode of patroon: een patroon voor vragen over de laatste les, een ander voor leerstof van de afgelopen week, nog een ander voor leerstof van twee weken geleden en een laatste over leerstof eerder in het trimester of schooljaar. Door deze werkvorm toe te passen, daag je je leerlingen uit om leerstof zo ver mogelijk terug op te halen.
2. Lijd jij gezichtsverlies?
Deze werkvorm is een 'woordenschatchallenge'. Leerlingen werken in groepjes van drie waarbij twee van hen het tegen elkaar moeten opnemen, de derde persoon speelt jury. Die laatste schrijft op een twintigtal post-its moeilijke woorden uit vorige lessen op en oordeelt of de omschrijving van elke speler correct is. Het doel van deze uitdaging is zo weinig mogelijk post-its op je hoofd moeten plakken. Om deze challenge te winnen moet je de betekenis van moeilijke woorden uit je geheugen ophalen.
3. De open vraag
Start de les met een open vraag of enkele open vragen zoals: op welke manieren komen nieuwe woorden in onze taal? Bij deze werkvorm kan je wisbordjes gebruiken. Laat leerlingen alleen en daarna per twee de vraag beantwoorden. Daarna moeten ze hun bordje in de lucht steken. Welk duo gaf het beste antwoord en waarom? Door deze werkvorm toe te passen, steken de leerlingen veel op over de leerstof en over de criteria waaraan een goed antwoord moet voldoen.
4. Stoelverband
Kleef onder elke stoel een post-it met daarop een begrip. Zeg aan het begin van de les dat de leerlingen onder hun stoel moeten kijken. Daar zullen ze een post-it terugvinden. Vervolgens is het aan de leerlingen om zo snel mogelijk het verband te vinden tussen alle begrippen. Bij deze werkvorm worden de leerlingen gestimuleerd om actief te overleggen over de leerstof.
5. In één oogopslag
Niet alleen aan de hand van woorden, maar ook met behulp van beelden kan je leerstof ophalen. Je kan de leerlingen iets laten tekenen over een verhaal dat ze gelezen hebben, bijvoorbeeld. Of je kan ze iets laten uitbeelden.
Ik vond dit een heel leuk artikel boordevol inspiratie. Voor een les Nederlands vakdidactiek rond lees-en luistervaardigheid moesten we een aantal teksten grondig doorlezen. Bij aanvang van de les kregen we de opdracht om onder onze stoel te kijken en op zoek te gaan naar een post-it. Op die post-it stond een vraag over de teksten die we hadden moeten lezen. Terwijl de docente de PowerPoint overliep, kregen we de vragen te zien. De persoon die een post-it had met daarop de vraag die op het bord verscheen, moest proberen antwoorden. Op die manier werden we gestimuleerd om de leerstof te herhalen. Dat vond ik een zeer aangename werkvorm. Ikzelf heb er baat bij om de leerstof op regelmatige basis te herhalen. Zo onthoud ik die leerstof beter. Dat wil ik later ook met mijn leerlingen doen, zonder al te veel tijd te verliezen. Bovenstaande werkvormen zijn simpel en nemen niet veel tijd in beslag. Bovendien denk ik dat deze werkvormen ook aanslaan bij leerlingen. Op die manier wordt het herhalen van de leerstof iets educatief en amusant tegelijkertijd. Ook dat is een win-winsituatie.
Bron: Coenegrachts, A., Delarue, S., Demey, J., Desplinter, I., Deutekom, J., Hendrikx, H., Laenen, L., Lambregts, L., Leufkens, S., Leuridan, A., Nelemans, C., Popma, P., Reekmans, K., Rijckaert, H., Timmermans, A., van de Craats, I., Vandekerckhove, J., Vandemeersche, L., Van Keer, H., Van Laarhoven, V., van Silfhout, G., Vansteelandt, I. (september 2019). Meer effectieve breinen in je les? Fons test vijf werkvormen voor revieval practice uit. Geraadpleegd op 29 maart 2020 via https://www.dropbox.com/sh/1injy8bjnd9g3fk/AADBFmXNNS-7Rw4q0JuvPiPma?dl=0&preview=Fons+9.pdf
Reacties
Een reactie posten